HET VASTSTELLEN VAN EEN KADER EN AGENDA VOOR HET VOEREN VAN EEN VRUCHTBARE NATIONALE DIALOOG

De gebeurtenissen van het protest van 17 feb jl. hebben wederom de noodzaak aan het licht gebracht om serieuze aandacht te doen besteden hoe het tij [volkswoede/ hevig borrelende sociale onrust] te doen keren met een breed gedragen en oprechte nationale dialoog.

Belangrijk is om NIET de focus te leggen op de excessen van het uit de hand gelopen protest van 17 feb of hoe herhaling te doen voorkomen of hoe de schade te doen compenseren naar het getroffen ondernemerschap, maar dient de focus te liggen wat en hoe een voedingsbodem zich heeft gevormd voorafgaand aan dit protest en de onderliggende oorzaken te doen adresseren op zo kort mogelijk termijn.

1. Acuut herstel van de ontstane vertrouwensbreuk tussen de POLITIEK en het volk
Sinds het aantreden van dit kabinet medio juli 2020 is er continue een beeld voorgehouden dat de aangetroffen crises snel zouden worden geadresseerd, er constant lichtpunten in de spreekwoordelijke tunnel werden voorgehouden, dan was er zelfs sprake bij monde van de president omstreeks eind 2021 dat de crisis grotendeels voorbij was en zou toen al het pad van herstel aanvangen, dan weer tal van gedane politieke beloften zowel voor als na de verkiezing van 25 mei 2020, welke kort hierna teniet werden gedaan w.o. het zo gewraakte ‘’Friends & Family beleid’’ welke voor veel onbehagen en onvrede zorgde.
Gaandeweg het regeertraject kwamen steeds vaker zichtbare scheuren binnen de gevormde coalitie waarbij partners duidelijk hun onvrede lieten blijken en/of zich distantieerden van bepaalde regeringsbesluiten en/of van het gevoerd beleid.

Ondanks diverse eerdere signalen geuit vanuit grote delen van het volk [ o.a. via Social media, radio talkshows] ter zake professionals [o.a. de VES, Med. specialisten, de zorgsector] en groepen [delen v/d vakbeweging en het sociaal maatschappelijk middenveld] om over te gaan tot een drastische beleidsombuiging met aanpassing van de prioriteiten, werden deze signalen meerdere malen genegeerd of zelfs terzijde gelegd door de politiek.
De sociale onvrede nam steeds grovere vormen aan, al dan niet met wisselende uitkomsten tot de opkomst van de zgn. Organic protestbeweging omstreeks juni/ juli 2022.
Dit had het signaal moeten zijn voor de regering om het over een andere boeg te gooien en werd inderdaad bijstelling van het beleid beloofd… Echter kwam hiervan bitter weinig terecht op enkele verschuivingen na van de benoemde gewraakte personen in RvC’s of bij het kabinet.
Beleidsmatig veranderde er bitter weinig, integendeel nam de wisselkoers gelijktijdig met de opkomst van de organic acties een onverklaarbare vlucht medio 2022.
De excessen van 17 feb zijn een cumulatie van een smeulende onderliggende onvrede over het gevoerd beleid waarbij het volk zich niet gehoord voelt en nog minder serieus wordt genomen. Ook het selectief betrekken of zelfs uitsluiten van bepaalde groepen bij de ondersteuning en/of aansturing van het beleid, zet ook veel kwaad bloed en wordt belangrijk kader en kennis buiten de deur gehouden door de regering.
Als 1e stap zal dus de politiek eerst moeten komen met tastbaar beleid hoe de ontstane vertrouwenskloof met het volk te zullen herstellen.

Er is immers een punt bereikt dat niks meer wat vanuit de regering wordt toegezegd of beloofd nog wordt geloofd met als bijkomende zwakte een zeer ondermaatse communicatiedienst !

2. EVALUATIE van het HERSTELPLAN c/q voortgang IMF-draaiboek
Een belangrijke bron voor de grote mate van ergernis, woede en frustratie bij het volk is de wijze waarop het herstelplan tot nu toe is doorgevoerd, de versnelde doordrukking van zaken zoals afbouw van subsidies, invoering van de BTW zonder de doorwerking van de effecten in acht zijn genomen en noch minder een stabiel, transparant en bereikbaar sociaal vangnet voor de zwakke burgers in place te hebben maar ook geen of weinig support voor essentiële productiesectoren om deze levensvatbaar te houden.

Zonder een behapbare en gespreide dosering werden in rap tempo maatregelen doorgevoerd dan wel subsidies los gelaten welke als desastreus worden ervaren voor de burgerij, sociale ontwrichting veroorzaakt en de verdere verarming bevorderd.

Juist omdat de regering aantrad te midden van een wereldwijde COVID-Pandemie met exploderende prijzen voor goederen en diensten wereldwijd en daarna geconfronteerd werd met een onverwachte oorlog tussen Rusland en Oekraïne, was de verwachting dat de regering met de onvermijdelijke import inflatie speciaal beleid zou maken om de zware effecten voor land en volk enigszins te dempen.
Integendeel werd het Herstelprogramma onverkort voortgezet enkel en alleen om de IMF-targets te halen, ook op monetair-financieel vlak werden rigoureuze maatregelen getroffen waaronder het loslaten van de wisselkoers aan de marktwerking [7-6-2021] welke voor zo’n kleinschalige makkelijk beïnvloedbare economie zeer riskant is en later ook de doorvoering van het zgn. OMO project welke eerder koers opdrijvend heeft gewerkt dan verkrappend voor de omloopsnelheid van de SRD’s.
De overbesteding van de overheid is ook een bron van de hyperinflatie welke blijft aanhouden[ 2020 60% - 2021 60% en 2022 55%] en enkel meer armoede teweeg brengt.
Ook de bijna weigerachtige houding van de overheid om meer inkomsten/gelden te doen ophalen bij groepen, sectoren en/of diensten die het wel zouden kunnen dragen zet heel veel kwaad bloed waarbij het gevoel de gewone burger bekruipt dat hij/zij doelbewust wordt uitgeknepen.
Het moet anders en moet het herstelplan en de verdere samenwerking met het IMF over een andere boeg worden gegooid daar dit beleid enkel en alleen een voedingsbodem zal vormen voor een volgende nog heftigere sociale eruptie met zware nevenschade aan onze maatschappij zoals politieke instabiliteit, angst bij investeerders, toename van de werkloosheid als gevolg van het opdoeken van zaken met het vertrek van heel wat ondernemers naar andere veiligere oorden.

3. BEHEERSING van de wisselkoersen en bevriezing van verdere stijgingen van algemene en noodzakelijke consumptiegoederen en diensten
Zonder een duidelijk beleid en plan hoe de wisselkoersen te doen stabiliseren en de prijzen [tarieven] van essentiële algemene goederen en diensten [Brandstof-elektriciteit-water-gas-telecommunicatie] te doen bevriezen of zelfs deels terug te draaien naar de werkelijke kostprijzen [o.a. EBS] is elk ander beleid of vangnet gedoemd te mislukken.

Deze hierboven genoemde zaken: de wisselkoers, de prijzen voor brandstof, elektra, water, gas, telecom, hebben allen een directe doorwerking op de prijsvorming van alle andere goederen en diensten.
Elke verhoging of verdere stijging van deze prijzen of tarieven, worden verder verwerkt in de kostprijzen van andere goederen en diensten, en raakt dus direct de consument in zijn of haar portemonnee en die zichzelf alleen maar verder ziet verarmen.

De nevenschade welke dan ontstaat is o.a. een gespannen of zelfs haatrelatie tussen consument en handelaar-winkelier met dagelijkse excessen in het handelsverkeer, bijdraagt tot meer criminaliteit daar tal van zaken steeds verder buiten het bereik raken van de burger en een MIN van EZOTI die een heksenjacht dan ontketend naar de winkeliers als zijnde de laatste schakel in de supply-chain om dan een beeld op te roepen dat de winkeliers de prijzen opdrijven, maar geheel voorbij gaat aan de dagelijkse schommelingen van de koersen en exploitatiekosten.

Conclusie
Als deze 3 benoemde en essentiële spanningsvelden
a. Herstel van het gedeukt vertrouwen in de politiek
b. Beleidsaanpassing, dosering en temporisering van het IMF-Herstelprogram
c. Beheersing van de wisselkoers en bevriezing van de tarieven van de nutsvoorzieningen
niet op de agenda worden geplaatst van het te voeren nationaal dialoog, zijn alle andere issues niet relevant.

zondag 19/02/2023

HOE VERDER NA DE UIT DE HAND GELOPEN PROTESTACTIES VAN VRIJDAG 17 FEBR 2023 

Bewust van de slechte economische situatie in Suriname. En bewust van het steeds groter wordende onbehagen bij de bevolking en de ondernemers om de toenemende druk ter overleving te kunnen weerstaan, hebben wij begrip voor de wil van de noodlijdenden om middels protestacties meer aandacht te vragen van de autoriteiten, met name de regering en wet makers en wethouders. Echter keuren wij geweld en vernietiging van eigendommen van anderen ten zeerste af en tonen hierbij ons medeleven met de getroffen ondernemers en roepen alle ondernemers op waakzaam te blijven en prudente maatregelen te nemen ter bewaking en behoud van hun eigendommen. 

In een poging oplossingen aan te dragen heeft de KKF meerdere voorstellen klaarliggen die kunnen bijdragen tot duurzaam herstel en bestendiging van de economische stabiliteit van Suriname en een draagbaar leefomstandigheid voor alle Surinamers. 

In dat kader geven wij opnieuw blijk van de bereidwilligheid van de kamer om in overleg te treden met zowel de regering en de Nationale Assemblee enerzijds, als met kopstukken van de verschillende protestacties gehouden jegens onze beleidsmakers. 

Wij kijken uit naar de uitnodiging van de kopstukken in deze polariserende situatie binnen Suriname en bieden onze hulp aan ter definitie van een duurzaam en draagbaar en vooral divers Ontwikkelingsplan voor Suriname, met behoud van onze eenheid, digniteit en soevereiniteit. 

Samen zijn wij sterker. Harmonisch zullen wij beter worden.

AANLOOP

Al geruime tijd is er sprake van een groeiende onvrede, onbehagen, frustraties en toenemende onverdraagzaamheid in alle geledingen van onze maatschappij, van eenoudergezinnen tot het ondernemerschap.

Problematiek

Een 2-jarig uitgezette herstelplan door de regering welke zou zorgdragen voor stabiliteit en herstel, is niet of nauwelijks uit de verf gekomen

Integendeel zijn diverse beleidsmaatregelen getroffen als onderdeel van het herstelplan die als wurgend en verstikkend zijn ervaren en voor grotere armoede hebben zorggedragen.

Een adequate sociaal program en vangnet is nooit goed van de grond gekomen en zijn grote delen van de maatschappij in een uitzichtloze situatie beland ..

ONDERLIGGENDE OORZAKEN, CUMULATIVE & ERUPTIE

Na enkele eerdere protestacties, al dan niet met wisselend succes, kwam de belofte vanuit de regering dat het beleid zou worden omgebogen en de nodige correcties zouden worden gepleegd.

Diverse maatschappelijke organisaties [VES] als ook delen van het maatschappelijk middenveld en vanuit delen van de vakbeweging maakten de regering erop attent dat er met spoed een beleidsombuiging moest plaatsvinden, de dosering van het IMF-programma worden aangepast en de lastenverdeling een meer evenwichtige verdeling moest hebben.

Met de overhaast ingevoerde en slecht voorbereide BTW, de onbedwingbare wisselkoersstijging en hierna de aankondiging van tal van lastenverzwaring maatregelen w.o. het loslaten van de brandstofprijzen per eind Januari jl, was het maatschappelijk kookpunt bereikt en de protestactie van de activist bekend als Pakitow aangekondigd voor 17 feb. De autoriteiten waren dus zeker 1,5 week vooraf bekend dat er een grote protestmanifestatie werd gepland en voorbereid en hadden hierop kunnen of moeten inspelen.

Of de kracht van de activist was schromelijk onderschat of de autoriteiten hadden geen besef van de haast overkokende volkswoede……. 

Het protest kwam en overtrof alle verwachtingen daar de vlam in pan sloeg door tactisch foute besluiten zijdens de ordehandhavers, waarbij de volkswoede nog meer werd aangewakkerd waardoor het uitmondde in vernieling, bestorming met daarna een gewelddadige plundering en rooftocht door de binnenstad ….

Het resultaat is intussen bekend

- Directe lamlegging van de economie wegens verplichte sluiting van het economisch hart van groot Paramaribo…sluiting van essentiële diensten en goederen waaronder het openbaar vervoer, medische diensten w.o. apotheken en pompstations.

- Enorme schade toegebracht aan zowel publieke als private eigendommen 

- Imago schade welke nog lang zal nagalmen en het zo gewenste toerisme boom niet zal bevorderen

- Vergroting van de scheur in het vertrouwen vanuit de burgerij naar de Overheid wegens de als onvoldoende ervaren bescherming van have en goed door de veiligheidsdiensten

- Een breuk met onze cultuur van grote mate van verdraagzaamheid en een vreedzame samenleving nu de geest uit de fles is gehaald en gebleken is dat openlijke geweldpleging en massa oproer kan in onze community ….

- Het ondernemerschap een nog meer afwachtende houding zal aannemen om verdere investeringen te plegen in een instabiele community en dit betekent dan stilstand en geen verdere groei en ontwikkeling.

WAT NU?

Zonder de aanpak onderliggende oorzaken en pijnen welke hebben geleid tot deze eruptie van geweld en plundering, is de kiem gelegd voor een volgende sociale uitbarsting.

Uiteraard waren er tussen de massa van oprecht tevreden en gefrustreerde burgers, criminele elementen die hun slag wensten te slaan tijdens de oproer en mogelijk ook deelnemers die een andere agenda op na hielden.

Uit de analyses van de beelden was het gros van de betogers wel daar aanwezig om hun ongenoegen en onvrede kenbaar te maken over hun eigen leefsituatie, enkelen kwamen op voor hun aangetaste grondenrechten, dreigingen voor ontheemding en weer anderen die naast hun eigen erbarmelijke leefsituatie ook oproepen om de val van de regering.

Echter mogen de overheersende signalen vanuit de betogers dat zij de situatie beu en zat zijn, niet worden genegeerd en daar degelijk beleid op moet worden gemaakt via of met de hulp vanuit een breed maatschappelijk spectrum.

Indien de regering de signalen vanuit het volk blijft negeren of onvoldoende adresseert of met enkel repressie de oproer wenst te onderdrukken, is de eerstvolgende sociale onrust slechts een kwestie van tijd en met mogelijk ergere gevolgen.

De regering zal zich moeten openstellen en een luisterend oor moeten hebben voor alle noden, pijnen, adviezen en aangereikte hulp vanuit de samenleving en alles aan doen om verdere polarisatie te voorkomen welke mogelijk onherstelbare scheuren zullen opleveren voor onze samenleving.

Het uittreden van de NPS op 15 feb jl. uit de coalitie was een teken aan de wand dat de politieke leiding van het land Oost-Indisch doof is voor beleidsombuiging en volhardt om een heilloos pad te blijven vervolgen.

De regering zal met concrete zaken op tafel moeten komen om de maatschappelijke woede tot bedaren te brengen en duidelijke signalen geven dat het ernst is om de problemen van het volk aan te pakken.

Vage toezeggingen, loze beloften dat het beter zal gaan of onzichtbare lichten in een aardedonkere tunnel werken niet en zullen alleen maar de volkswoede verder aanwakkeren.

BREDE MAATSCHAPPELIJK DIALOOG 

De enige politieke opening welke de vastgelopen regering nog heeft, is het starten en respectvol voeren van een breed maatschappelijk dialoog zonder uitsluiting van stakeholders die mogelijk de regering niet welgevallig zijn.

Voortgaan op de ingezette ramkoers en zich enkel blijven vastklampen aan het invullen van een IMF – programma als enige redmiddel, zal de levensduur en houdbaarheid van deze regering alleen maar sneller inkorten, onvoorziene en onomkeerbare gevolgen hebben voor onze kleine samenleving.  

Er zijn diverse wegen die leiden naar Rome en als regering zijnde, dient de regering ook open te staan om vanuit andere invalshoeken het beleid te doen uitzetten.

Vrijdag 17 februari was de dag dat onze vreedzame Surinaamse maatschappij haar gemoedelijkheid verloor.

Met ontsteltenis en afschuw heeft de Kamer van Koophandel en Fabrieken de vernielingen, plundering, pogingen tot brandstichting als gevolg van wat was aangekondigd als een vreedzame protestactie tegen het regeringsbeleid, gade geslagen.

Protestacties en demonstraties behoren tot de pijlers van onze rechtsstaat, echter het moment dat deze omslaan in acties van geweld, vandalisme en ongekend verzet tegen wet en recht, keurt de KKF deze handelingen in de meest sterke bewoordingen af.

Vooral daar het eigen Surinaams ondernemerschap een harde klap is toegebracht als gevolg van dit zinloos geweld, met name de detailhandel en de op het toerisme georiënteerde bedrijven.

De enorme schade waarvan het herstel extra offers zal vragen van de kleine ondernemers in deze al economisch barslechte tijden, maar meer nog het nagalmen van negatieve reisadviezen vanuit de landen waar wij deels afhankelijk van zijn voor de instroom aan toeristen. De KKF, als hoeder en belangenorganisatie van het ondernemerschap, wenst de getroffen ondernemers heel veel sterkte toe en zal altijd het ondernemerschap gevraagd en ongevraagd bijstaan om ook deze tegenslag te doen overwinnen.

Echter moeten de onderliggende oorzaken welke geleid hebben tot het oproepen voor het uit de hand gelopen protest, niet ondersneeuwt raken en dienen serieus te worden geadresseerd door regering in samenwerking met een breed forum van alle relevante sociale partners en maatschappelijke groepen zonder uitsluiting van personen en/of organisaties die een daadwerkelijke bijdrage willen of kunnen leveren.

De toename van het moreel verval, de om zich heen slaande armoede, voortgaande verpaupering als gevolg van de voortdurende geldontwaarding, zullen zonder een brede aanpak constant een voedingsbodem blijven voor een volgende onrust daar onder de oppervlakte grote frustraties en onbehagen zich blijven ontwikkelen en grote delen van het volk zich niet gehoord voelen noch de aandacht krijgen waar zij op aandringen. 

Onze kleine samenleving kan geen verdere polarisatie verdragen of nog meer ongewenste schade en lamleggingen van de al zo wankelende economie.

De KKF roept de regering dringend op een brede maatschappelijke dialoog tot stand te brengen, de ondernemers gevraagd om de moed erin te houden en aan het volk het hoofd koel te houden ondanks de bittere tijden waardoor wij allen heengaan.